Дундговь аймаг нь 1941 онд Өмнөговь аймгаас 8 сум, Дорноговь аймгаас 3 сум, Төв аймгаас 7 сум тус тус шилжүүлэн 18 сумтайгаар одоогийн Өлзийт сумын нутаг Ембүү дэрсэнэ ус гэдэг газар Шарангад аймаг нэртэйгээр байгуулагджээ. 1942 онд аймгийн нэрийг Дундговь хэмээн өөрчилж аймгийн төв одоогийн оршин байгаа Зоогийн Хар овооны энгэрт суурьшсан байна.
Дундговь аймгийн газар нутгийн хэмжээ нь 74,7 мянган хавтгай дөрвөлжин километр газар нутагтай бөгөөд аймгийн төв Мандалговь хот нийслэл Улаанбаатараас 280 км зайтай. Засаг захиргааны нэгжийн хувьд 15 сум 66 багтай, 2016 оны эцсийн байдлаар 13282 өрхийн 45,5 мянган хүн амтай.
Аймгийн эдийн засгийн суурь салбар нь мал аж ахуй, 2016 оны эцсээр 3059.8 мянган мал тоологдсон бөгөөд нэг малчин өрхөд ноогдох малын тоогоор улсдаа тэргүүлдэг. Мөн улсын хэмжээнд Өлзийт сум тэмээгээрээ, Эдрэнэдалай сум хонин сүргээрийн тоогоороо эхний таван байранд багтдаж байна.
Манай аймаг бусад аймагтай харьцуулахад дараах онцлог давуу талуудтай.
- Манай аймаг дуу хуур, гүүний айраг, хонины махны чанараараа улсдаа алдартай.
- Байгалийн эрдэс түүхий эдийн багагүй нөөцтэйн дотор улсын хэмжээний судлагдсан хүрэн нүүрсний нөөцийн 58,0 хувь, гөлтгөнийн 32,3 хувь, эрдэс будгийн 53,4 хувь нь манай аймагт байна.
- Аймгийн төв болон бүх сумын төв эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд холбогдсон. Мөн Дэлгэрцогт, Сайнцагаан, Хулд Луус сумдууд хатуу хучилттай замаар холбогдсон.
- Нийслэлд ойр учир бага зардлаар говь тал хээр, түүний үзэсгэлэнт байгалийг үзэх боломжтой. Энэ утгаараа аялагчдын тоо жил бүр өсч байна.
- Жилд нартай өдрийн тоо харьцангуй олон, салхины хурд их учир нар, салхины эрчим хүчийг ашиглах өргөн боломж бий.
Дундговь аймгийн бүтээлч хөдөлмөрч, оюунлаг ард иргэдийн дотроос улсын баатар 3, хөдөлмөрийн баатар 16, ардын цолтон 9, төрийн шагналт 10, гавьяат цолтон 120 гаруй, эрдэмтэн доктор 20 шахам, улсын цолтой бөх 14, улсын цолтой уяач 9, төрийн шагналт зохиолч 11 төрөн гарсан нь бидний бахархал юм.
Сайхан-Овоо сумын нутагт Өгөдэй хааны өвөлжөө, Буган чулуун хөшөө, Замбага хайрхан уулын хүннүгийн үеийн булш, дундад зууны үед холбогдох шаазан хотын туурь, Гурвансайхан сумын нутаг Ярх уулын хуучин чулуун зэвсгийн бууц суурин, дарханы газар хүрэл зэвсэг үйлдвэрлэлийн дурсгал, Дэлгэрхангай суманд Өгөдэй хааны нас эцэслэсэн газар, Адаацаг сумын Сүм хөх бүрдэд их хаадын намаржаа, Өлзийт сумын Дэл уулын хадны зураг, Дэлгэрийн Чойрын хийд, Эрдэнэдалай сумын сангийн далай хийдийн Цогчин дугана, дөрвөлжин булш, хиргисүүрийн дурсгалууд эртний төрт улсуудын үед холбогдох булш бунхан эртний бэхлэлт цайз хэрэм зэрэг олон мянган жилийн турш хүмүүсийн аж төрж ирснийг илтгэх түүх соёлын үл хөдлөх дурсгалт зүйлсээр нэн арвин.
Эртний далайн ёроолын үлдэц бүхий Цагаан суварга, Морин толгойн цав, Өөш манхан зэрэг өвөрмөц тогтоцтой байгалийн шавар цав элсэн манхан, Их газрын чулуу, Бага газрын чулуу зэрэг боржин чулуун уул, заг, хайлаасан төгөл, Олдох, Гурван төгрөг, Эргэнэг, Хаяа, Нэмнээ, Номгон, Хайрхан, Загийн ус зэрэг үзэсгэлэнт газруудтай.
Аймгийнхаа ард иргэдийн ахуй амьдралын хэвшил, уламжлал, байгалийн онцлог давуу тал, нөөц бололцоотой уялдуулан улсдаа “Дуу хуурын өлгий нутаг” хэмээн алдаршсан дуу хуур, эртний түүхэнд мөртэй үзэсгэлэнт Дундговь нутгийн аялал жуулчлал, гүүний айраг, ингэний хоормог, мах, хүрэн нүүрсний үйлдвэрлэлийг аймгийн брэндээр тодорхойлон бүс нутгийн төдийгүй улсын хэмжээнд эдгээр брэнд бүтээгдэхүүний үйлчилгээг бий болгож улмаар зарим бүтээгдэхүүнийг экспортод гаргах бодлого барин ажиллаж байна.
“Эртний түүхэнд мөртэй үзэсгэлэнт Дундговьд зочлоорой” аялал жуулчлалын маршрут гарснаар Дундговь аймагт ирдэг жуулчдын тоо жилээс жилд нэмэгдэж байна. 2016 оны байдлаар нийт 7900 гадаад, дотоодын жуулчид ирснээс 67 хувийг нь Франц, Герман, Америк, БНСУ, Япон, Итали зэрэг орнуудаас ирсэн гадаадын жуулчид эзэлж байна.
Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хүрээнд 2016 оны 8 дугаар сараас БНХАУ, Япон улс, БНСУ, ОХУ-д зохион байгуулагдсан 8 төрлийн олон улсын хурал, зөвлөгөөн, үзэсгэлэн, семинарт аймгийн удирдлага, төрийн албан хаагчид, бизнесийн төлөөлөл 70 гаруй хүн аймаг орон нутгаа төлөөлөн оролцсон байна.
Мөн ХБНГУ-аас Монгол улсад суугаа элчин сайд, БНХАУ-ээс Замын Үүдэд суугаа Ерөнхий консул, БНСУ-ын Гуянг хотын төлөөлөгчид, БНСУ дахь Зүүн хойд Азийн нутгийн захиргаадын холбооны төлөөлөгчид, БНХАУ-ын Эрээн хотын удирдлагууд, Монгол улсад суугаа олон улсын байгууллагын төлөөлөгчид зэрэг албаны хүмүүс тус аймагт ирж аймгийн удирдлагатай уулзалт яриа хийсэн байна.
2016-2017 онд БНХАУ-ын Шанши мужтай хамтран ажиллах тухай Санамж бичгийн төсөл, Шотланд улсын Ливингстон хоттой хамтын ажиллагаа тогтоох тухай Санамж бичгийн төслийг боловсруулан ГХЯ-нд хүргүүлж санал зөвлөмжийг авч Санамж бичигт гарын үсэг зурж баталгаажуулах ажлыг зохион байгууллаа.
Ерөнхий боловсролын 19 сургуульд 7870 хүүхэд, МСҮТ-д 651 суралцагч суралцаж, нийт 521 багш, удирдах ажилтан ажиллаж байна. Аймгийн 21 цэцэрлэгт үндсэн бүлгийн 2823, хувилбарт сургалтанд 332 хүүхэд хамрагдаж 128 багш, эрхлэгч ажилладаг. Манай аймгийн эрүүл мэндийн төрийн болон хувийн хэвшлийн 54 байгууллагад нийт 701 эмч, эмнэлгийн тусгай мэргэжилтэн, албан хаагч эрүүл мэндийн үйлчилгээг хүргэж байна.
Аймаг орны эдийн засагт шийдвэрлэх нөлөө үзүүлэх
томоохон үйлдвэр байхгүй, зөвхөн хүнсний гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хүнсний үйлдвэр, тоосго, блок, модон эдлэл, эсгий эдлэлийн хувийн жижиг цехүүд аймгийн төв, бусад сумдад, нүүрс, жонш, гөлтгөнө бага хэмжээгээр олборлодог уул уурхайн 10 гаруй аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байна.
Автотээврийн хувьд УБ-Мандалговь чиглэлд өдөр бүр 2 удаа том оврын, зарим сумдад 7 хоног бүр автобус, сум хооронд шуудангийн үйлчилгээг автомашинаар гүйцэтгэж байна. Аймгийн төвд 120 гаруй бага оврын автомашинаар таксийн үйлчилгээ үзүүлж байна .
2017 оныг үйлдвэрлэлийг дэмжих жил болгох зорилтыг дэвшүүлж сум болгон нэг үйлдвэр байгуулах төслийг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
Аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт 6 бүлэг, 206 арга хэмжээг төлөвлөн мал аж ахуй, аялал жуулчлал, хариуцлагатай уул уурхайг хөгжүүлэхээр гол гол зорилтуудыг тусгаад байна. Үүнээс цухас дурьдвал:
- Сайнцагаан суманд 6, Эрдэнэдалай суманд 2, бусад сум тус бүр 1 нийт 21 жижиг дунд үйлдвэр байгуулж үйл ажиллагааг жигдрүүлнэ.
- Жуулчдад үзүүлэх уламжлалт зан заншил, нутгийн онцлогтой бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг өргөжүүлэх тодорхой арга хэмжээ /Тэмээний баяр, Айрагны баяр, Ардын урлагийн наадам г.м/-г жил бүр тогтсон газарт, тодорхой цаг хугацаанд явуулж хэвшинэ.
- Хэвтээ тэнхлэгийн зам барих ажлыг шийдвэрлүүлэх замаар Онгийн голын гүүрний ажлыг эхлүүлнэ. /ТЭЗҮ боловсруулах/ гэх мэтчилэн нийт 286 ажлуудыг тусгасан ба ажлууд эхлэх шатандаа явагдаж байна.
