Дэлхийн улс орнуудад жил бүр ойролцоогоор 500,000 гаруй хүүхэд сохорч байгаа нь анагаах ухааны төдийгүй нийгмийн эрүүл мэндийн өмнө хурцаар тавигдаж байгаа асуудлын нэг болсоор байна. Монгол улсад хийгдсэн судалгаагаар (2002) хүүхдийн сохролын тархалт нь 0.19/1000 байгаа нь бусад хөгжиж буй орнуудтай харьцуулахад бага мэт боловч хүүхдийн катарактын сохрол нь бусад Азийн хөгжиж буй орнуудын түвшинд (5-6/100,000) байна. Иймд хүүхдийн хараа хамгаалах асуудлыг “Сохролоос сэргийлэх үндэсний хөтөлбөр”-т нэн тэргүүнд шийдэх асуудал болгон тусгасан.
Хүүхдийн нүдний эмгэгийн анхан шатны тусламж үйлчилгээний нэн чухал асуудал нь 0-18 насны хүүхдэд нүдний эмгэгийн анхан шатны үзлэг хийж, нүдний эмгэгийг эрт илрүүлэн, хоёр ба гуравдугаар шатлалын эмнэлэг рүү хугацаа алдалгүй илгээж, эмчлэх явдал юм. Иймээс хүүхэд бүрийн нүдний харааг шалгаж, хараа муутай, сул хараатай хүүхдийг эрт илрүүлэн, оношилж эмчлэх нь цаашид хүүхдийн сул хараа, сохролоос сэргийлэхэд зайлшгүй чухал байна.
Газрын харилцааны үйл ажиллагааг орон нутгийн иргэдэд ил тод нээлттэйгээр сурталчлах, таниулах, сумын газрын даамлын үйл ажиллагаанд дотоодын хяналт үнэлгээ хийж, мэргэжил арга зүйн зөвлөгөөгөөр хангах зорилгоор батлагдсан удирдамжийн дагуу 09 дүгээр сарын 08-ны өдөр Луус суманд ажиллаж нийт 48 иргэнд, 09 дүгээр сарын 14-ний өдөр Эрдэнэдалай суманд ажиллаж 112 иргэнд кадастрын зураг, газрын хянан баталгаа гаргаж, зөвлөгөө мэдээлэл өгч, гарын авлага тараалаа.
Мөн тухайн сумдын Газрын даамлуудад дараах арга зүйн зөвлөмжийг өгч ажиллалаа. Үүнд:
- Шинээр үүссэн нэгж талбарын хувийн хэргийн бүрдүүлэлтийг сайжруулах
- Газар эзэмшигч иргэн, ААН, байгууллагын газар эзэмших гэрээг жил бүр дүгнэж, газрын төлбөрийг орон нутгийн орлогод төвлөрүүлэхэд анхаарч ажиллах
- Иргэн, ААН, байгууллагын эзэмшил, өмчлөлд олгогдож байгаа газрын жижүүрийн зургийг хөтлөх
- Газрын зах зээлийн үнийн мэдээг цахим биржид тогтмол оруулах
- Авилгын эсрэг, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн дагуу ашиг сонирхлын мэдэгдэх хуудсыг бөглөж хэвших зэрэг зөвлөмжийг өгч ажиллалаа.
Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага, Халдварт өвчний үндэсний төвтэй хамтран “Улаанбурхан, Халдвар саа өвчний тандалтыг эрчимжүүлье” бүсийн сургалтыг 2017 оны 09 сарын 14-ны өдөр аймгийн төвд зохион байгуулж, Дорноговь, Говьсүмбэр, Өмнөговь, Төв аймгуудын Эрүүл мэндийн газруудын халдварт өвчин, дархлаажуулалтын асуудал хариуцсан 24 эмч, мэргэжилтэн болон манай аймгийн Эрүүл мэндийн газар, Нэгдсэн эмнэлэг, сум, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн 24 эмч, эмнэлгийн мэргэжилтэн тус тус хамрагдлаа.
Сургалтанд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөх Wajid, Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын дархлаажуулалтын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Содбаяр, Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвийн Дархлаажуулалтын албаны эмч нар оролцон Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Номхон далайн баруун эргийн бүсийн улс орнуудын Халдварт өвчнийг бууруулах зорилт, Монгол улсын хэмжээнд 2015-2016 онд дэгдэлт хэлбэрээр гарсан Улаанбурханы өвчлөл, дэгдэлтийн үед авч хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа, тусламж үйлчилгээний бэлэн байдлын сургамж, Халдварт саа, улаанбурхан өвчний тандалтын стандарт зэргээр сургалт хийж орон нутгийн эмч, мэргэжилтнүүдийг чадавхжууллаа.
Манай аймгийн хувьд 2015-2016 оны Улаанбурхан өвчний дэгдэлтийн үеийн нэмэлт дархлаажуулалтыг 06-59 сартай хүүхдүүд болон 18-30 насны залуучуудыг хамруулан амжилттай зохион байгуулж, аймгийн хэмжээнд 85,2%-ийн хамрагдалттай ажилласан байдаг. Мөн 2016 онд Халдварт саагийн 3–цэнт вакцинаас 2 цэнт вакцинд шилжих үйл ажиллагааг амжилттай зохион байгуулж, өнөөдөр товлолын дархлаажуулалтанд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын баримтлалын дагуу Халдварт саагийн 2 цэнт вакциныг хийж байна.
Эрүүл мэндийн газрын Нийгмийн эрүүл мэндийн хэлтсээс Ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангийн сурагчдад “Гар угаах” сургалт хийх график төлөвлөгөө гарган% төлөвлөгөөний 2017 оны 09 сарын 12, 13-ны өдрүүдэд Мандал сургуулийн 3 бага ангийн 96 сурагчдад “Гар угаах” сургалтыг хийлээ.
Үндэсний монгол хэл, бичгийг сурах, сургах, түгээн дэлгэрүүлэх, сурч эзэмших явдлыг хөхүүлэн дэмжих, монгол бичгийг сэргээн хэрэглэх төрийн бодлогын хэрэгжилтийг идэвхжүүлэх, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2010 оны "Монгол бичгийн албан хэрэглээг нэмэгдүүлэх тухай" зарлиг, Монгол улсын Засгийн газрын 2013 оны “ Монгол хэл бичгийн боловсролыг сайжруулах арга хэмжээний тухай” тогтоол, 2015 онд УИХ-аар баталсан “ Монгол хэлний тухай хууль”-ийн 3-р бүлгийн 7-ийн 2-т заасан 2025 оноос хос бичгээр төрийн албыг хөтлөх бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэх зорилго бүхий Төрийн албан хаагчдын дунд “Сорилго-I” арга хэмжээ 1154 төрийн албан хаагчийг хамруулан зохион байгуулж, дүн мэдээг байгууллага тус бүрт албан ёсоор хүргүүлсэн билээ.
“Сорилго-II” арга хэмжээг 2017 оны 11 сард зохион байгуулах тул байгууллага бүр мэргэжлийн багш нар болон монгол хэл бичгийг бие даан суралцсан иргэдээс сургалт, зөвлөгөө авч сорилго шалгалтад бэлтгэн ажиллахыг зөвлөж байна.
БОЛОВСРОЛ, СОЁЛ, УРЛАГИЙН ГАЗАР
Аймгийн Засаг даргын орлогч Ж.Мөнхчулуунаар ахлуулсан ажлын хэсэг төв суурин газрыг цахилгаанаар хангагч, Цахилгаан түгээх сүлжээ салбар, цахилгаан дамжуулах салбар ТӨХК, болон дулаанаар хангагч “Ган-Илч” ХХК, Дундговь-Ус ОНӨҮГ, Тэвшийн говь ХХК-ны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явцад хяналт хийлээ. Дулаанаар хангагч байгууллагуудын уурын зуухуудаар орж засвар үйлчилгээ болоод байгууллага тус бүрийн гаргасан өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын төлөвлөгөөний биелэлтийг газар дээр үзэж танилцлаа.
ГЗБГЗЗГазар болон Щвейцарийн хөрөнгө оруулалттай "Ногоон алт" төсөлтэй хамтран зохион байгуулаж байгаа "Бэлчээрийн газрын өөрчлөлтийг Фото мониторингийн аргаар үнэлэх" сэдэвт сургалт 2017 оны 8 дугаар сарын 9-10-ны өдрүүдэд тус аймагт зохион байгуулагдаж байна. Дээрх сургалтанд сумдын газрын даамлууд, тус байгууллагын Инженер хайгуул мониторингийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн нар хамрагдаж Фотомониторингийн арга зүй болон бэлчээрийн ургамлын аж ахуйн бүлгүүдийг таних тухай хээрийн дадлага ажлыг хийлээ.
Өнгөрсөн хичээлийн жилд дэвшүүлсэн зорилтын хэрэгжилтийн үр дүн, ололт, амжилт сургамжаа дүгнэн шинэ хичээлийн жилийн босгон дээр 2017-2018 оны хичээлийн жилийн зорилтоо хэлэлцэн батлахаар багш нарын 69 дугаар бага хурлыг Боловсрол соёл урлагийн газраас зохион байгууллаа. Өнгөрсөн 2016-2017 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын 19 сургуулийн 332 бүлэгт нийт 8060 суралцагч,514 багш, 21 цэцэрлэгийн 110 бүлэгт 3186 хүүхэд хамрагдан сурч, хөгжиж, 103 багш сургалтын үйл ажиллагааг амжилттай зохион байгуулжээ.Мөн ЕБС-ын 18 дотуур байранд 821 суралцагч амьдарч, сургуулийн ээлжийн коэффициент 1.2, багшлах боловсон хүчний хангалт 96,9 хувьтай байжээ. Уг бага хурлыг нээж БСУГ-ын дарга Ц.Бумангэрэл үг хэлж илтгэл тавьлаа. Тэрээр 201-2017 оны хичээлийн жилд МУЗГ-ын болон аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны шинэ хөтөлбөр батлагдаж боловсрол, соёл, урлагийн салбарт дэвшүүлсэн 29 зорилтыг үйл ажиллагаандаа төлөвлөн хэрэгжүүлж, бүрэн дунд боловсролын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх гарааны жил байснаараа онцлог байсныг дурьдаад Монгол улсын боловсролын тогтолцоог олон улсын чиг хандлагатай уяалдуулах, судалгаанд суурилсан боловсролын чанартай үйлчилгээг хүүхэд бүхэнд тэгш хүртээх, бүтээлч, өрсөлдөх чадвартай, эх оронч, иргэнийг төлөвшүүлэх нь эрхэм сурган хүмүүжүүлэгч бидний гол үүрэг болж байна гэж онцоллоо. Бага хуралд аймгийн Засаг дарга О.Бат-Эрдэнэ оролцож мэндчилгээ дэвшүүлсний зэрэгцээ хуралд оролцогчдоос тус салбарт тулгамдаж буй асуудал, хэрхэн шийдвэрлэх боломж нөхцөл байгаа хийгээд БСШУСЯаманд тавьсан сургууль, цэцэрлэгийн барилга, засвар үйлчилгээний хөрөнгө мөнгөний асуудлыг уламжилсан талаар ярилцлага хийлээ.
Дундговь аймгийн Гурвансайхан, Өлзийт, Сайнцагаан сумдад малын гоц халдварт шүлхий өвчин гарснаас хойш аймгийн онцгой комисс 5 дахь удаагаа хуралдлаа. Энэ удаагийн хурлаар Аймгийн онцгой комиссын дарга О.Бат-Эрдэнэ шүлхийн эсрэг вакцинжуулалыг эрчимжүүлэх, өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангах хүрээнд өвс тэжээлийн нөөц бүрдүүлэхэд онцгой анхаарахыг тус тус онцлон хэлэлцэж холбогдох удирдах ажилтанд үүрэг чиглэл өглөө.
Аймгийн Засаг дарга О.Бат-Эрдэнэ Төрийн ордонд болж буй Өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах, өвөл, хаврын улиралд цаг агаарын хүндрэл гарсан үед хохиролгүй даван туулах арга хэмжээний төлөвлөгөөг хэрхэн уялдуулах, хэрэгжүүлэх асуудлыг хэлэлцэх зевлөгөөнд оролцож байна. Уг зөвлөгөөнд аймгийнхаа зуншлагын байдалд үндэслэн 2017-2018 оны өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах талаар зохион байгуулж буй ажлын мэдээлэл, өвөл, хаврын цаг агаарын хүндрэл, болзошгүй гамшиг тохиолдохоос урьдчилан сэргийлэх ажлын төлөвлөгөө зэргийг танилцуулах юм.
