Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын нутаг дахь Дэлгэрийн Чойрын хийд нь 1917 онд их номч эрдэмтэн лам, Монгол Улсын Судар бичгийн хүрээлэнгийн анхны гишүүн Шагдарын Дамдин буюу Зава Дамдин гавжийн байгуулж, тухайн үедээ 500 гаруй лам хувраг сууж асан, улмаар 1930-аад оны их хэлмэгдүүлэлтийн үед устаж үгүй болсон Монголын шарын шашны томоохон хийдүүдийн нэг байв.Дэлгэрийн Чойрын хийдийг анх Манж Чин улсын хаан Энх-Амгалангийн 36 дугаар онд /1697 он/ байгуулсан, 1918 онд Зава Дамдин гавж нутагтаа ирээд Дэлгэр уулын өвөрт нүүлгэн шилжүүлж шинээр төвхнүүлсэн түүхтэй юм байна. Улмаар 1930-аад оны их хэлмэгдүүлэлт, лам нар, шашин, соёлын өвийг устгах шуурганд өртөж бүрэн устжээ. Тэнд шавилан сууж асан 500 гаруй ламын ихэнх нь буудуулжээ. Үүнээс үлдсэн, тухайн үедээ хүүхэд, залуучууд голдуу байсан цөөн лам нь хожмоо 1970-аад оны үед хийдийн тууринаа нүүж ирж суурьшин нууцаар шашин номын зарим зан үйлийг үйлдсээр 1990 онтой золгосон байна. Шашин, соёлын томоохон газар байсныг гэрчлэх сүмийн тоосго, чулуун тууриуд, сүм дуганы эвдэрхий үлдэгдэл зэрэг нь энд  20 дугаар зууны эхэнд ойр хавийнхаа (Энэ орчмын нутаг нь хуучнаар Дайчинбэйсийн хошуу байжээ) эрдэм соёлын төв байсныг гэрчилж үлджээ.Өнөөгийн Дэлгэрийн Чойрын хийдийг Зава Дамдин гэгээнтний хойд дүрээр тодорсон Зава Дамдин Ринбүчи Лувсандаржаа өөрийн багш Гүр Даваа Ринбүчигийн захиас сургаал, даалгаврын дагуу 2004 оноос сэргээн байгуулах ажлыг эхлүүлж, өдгөө Зава Дамдин гэгээнтэнд зориулсан гэрэлт хөшөө, Зарлигаар байгуулсан Соёмбот орон, Манзуширыг баясгах сүм, Бадаргуу цагаан гэрэлт өргөө зэрэг хурал номын сүмүүд, 20 гаруй ламтай, байнгын хурал ном хурж, сүсэгтэн олондоо үйлчилдэг буян номын газар болгожээ.Судар бичгийн хүрээлэнгийн анхны гишүүн, их номч, соён гэгээрүүлэгч Зава Дамдин Лувсандаяан гэгээнтний мэндэлсний 150 жилийн ойг тохиолдуулан хийдийн Соёмбот орон сүмийг хамгийн сүүлд 2017 онд байгуулж дуусжээ. Дан чулуугаар барьсан энэхүү сүмд эртний бурхадын баримал, танка зургууд эх хувиараа, мөн хийдийн гол шүтээн Дорж Шүгдэн бурхан залаатай байна. Соёмбот орон бол Дэлгэрийн Чойрын хийдийн төв өргөө бөгөөд Зава Дамдин Ринбүчи Лувсандаржаа энд залардаг ажээ.

Монголын их сэтгэгч, номч лам, буддын гүн ухааны томоохон төлөөлөгч Зава Дамдин гавж 1867 оны 2 дугаар сарын 7-нд  Түшээт хан аймгийн Үйзэн гүний хошуу Ахай сум буюу одоогийн Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын нутагт эцэг Шагдар, эх Содномпил нарын гэрт мэндэлжээ. Тэрбээр буддын гүн ухааны их, бага таван үндсэн ухааныг бүрэн эзэмшсэн хүн байв. Зава гэдэг нь “үндсэн” гэдэг төвд гаралтай үг бөгөөд түүний цол ажээ. Төрсөн нутгийнхаа Дарцагт уулын сан тахилгыг төвд хэлээр зохион бичжээ.Зава Дамдин 7 настайдаа өөрийн хошуу нутгийн Цахиуртын жасаанд сууж лам хувраг болж, Их Хүрээний уншлагын аймгуудын номуудыг бүрэн цээжилжээ. Дараа нь Их Хүрээний Гунгаачойлин дацанд шавилан сууж цанид чойрын гүн ухааныг судлаад, хувилгаан цорж Жигжидээр учир шалтгааны үндсийг заалгаж, үргэлжлүүлэн гавж Лувсандаш, гавж Балдандорж нараар учир шалтгааны ухаан, билиг барамидын гүн ухааныг заалгах зэргээр тухайн үеийн Их Хүрээний алдартай номч мэргэдийн ачаар буддын философийг улам лавшруулан үзэж судалжээ. 1905 онд Их хүрээний Гунгаачойлин дацанд гавжийн дамжаа барьж гавж болоод Их хүрээний залуу лам нарт Буддын гүн ухаан зааж сургаж байв. Төвд хэлээр нийт 17 боть ном зохиосны дотор хамгийн алдартай нь “Хорчойнжун” хэмээх түүхийн зохиол юм. Түүний зохиол бүтээлийг гадаад дотоодын эрдэмтэн мэргэд сонирхон үздэг бөгөөд “Их нигүүлсэхүйн магтаал” хэмээх зохиолыг нь XIY Далай лам үзэж болгоон ихэд таалжээ.